E-KRAMA.COM - нашая старонка ў Нью-Ёрку

Электронная крама <> Бюлетэнь "Весткі й Паведамленьні" <> Альманах "Беларус" <> Архіў газэты "Беларус"
Галоўная Навіны Абвесткі Крама "Весткі й Паведамленьні" "Рубікон" Альманах "Беларус" Архіў газэты "Беларус" Кантакты


 


№ 3 (685) за сакавік 2023 г.


  Гуканьне Вясны на беразе ракі Гудзон
 

      Пасьля амаль трохгадовага пера­пынку, выкліканага пандэміяй карона-вірусу, беларусы Нью-Ёрку і ваколіцаў правялі традыцыйны аб­рад Гуканьня Вясны ў Осынінгу, штат Нью-Ёрк. У маляўнічай мясьціне на бе­разе ракі Гудзон сабраліся неабыякавыя да беларуcкай культуры і традыцыяў лю­дзі. Нагода – Гуканьне Вясны, абрад, які праводзілі нашыя продкі, каб скончы­ла­ся доўгая халодная зіма, каб сьвятло і цяпло вярнулася да людзей.

      Базай сьвяткаваньня стаў лодачны клюб у мястэку Осынінг, на поўнач ад гораду Нью-Ёрку. На флягштоку перад клю­бам лунаў бел-чырвона-белы нацыя­нальны беларускі сьцяг поруч з амэры­канскім сьцягам. Напярэдадні быў до­сыць халодны ветраны дзень, але акурат на імпрэзу дзень выдаўся вы­датны, лагодна сьвяціла сонейка, якое ўжо пачало добра прыграваць, і амаль не было ветру.

      У залі лодачнага клюбу, які стаіць на самым беразе ракі Гудзон, удзельнікаў імпрэзы віталі гасьцінныя гаспадары імпрэзы сп-ва Лена і Пётра Рыжыя. Яны прыгатавалі шмат разнастайных стра­ваў, у тым ліку нацыянальных беларус­кіх, для ўсіх жадаючых.

      Пасьля падмацаваньня смачнай ежай загукальнікі сабраліся на пляцоў­цы каля ракі, і пачалося традыцыйнае сьвяткаваньне Гуканьне Вясны, якое вя­лі сп-ні Лена Рыжая і Ганна Шарко. На­пачатку Лена распавяла пра сут­насьць абраду, што ён уключае ў сябе, і як трэба ўдзельнічаць у ім. Як і кожны іншы тра­дыцыйны абрад, Гуканьне Вяс­ны ў пэў­ным сэнсе драматычнае прад­стаўленьне міталягічных падзеяў, якія мусяць па­ўплываць на будучую хаду па­дзеяў рэ­альных. Падчас Гуканьня Вяс­ны пры­сутныя водзяць карагоды, заклі­ка­юць вясну сьпевамі: “Вясна, хадзі да двору! Нясі ключ з сабою, Зіму замыка­ці, Вяс­ну адмыкаці!” Але зіма не здаецца ад­ра­зу, і трэба дапамагчы вясь­не пера­ба­роць і перамагчы зіму. Чуліся сьпевы: “Вясна красна на ўвесь сьвет”, “Вол бу­шуе – вясну чуе”, “Пасеялі дзеў­кі лён”, “Жа­вароначкі, прыляціце, вясну крас­ную прынясіце”. Арганізатаркі сьвята ўдала запявалі традыцыйныя сьпевы, і грамада гучна іх падхоплівала.

      Удзельнікі заклікалі птушак хутчэй прылятаць і прынесьці лю­дзям цяпло і сонца на сваіх крылах. Па­сярод кара­го­ду паставілі ляльку, выяву ведзьмы Ма­рэны, як сымболь зімы, хо­ладу ды зла, каб ізаляваць яе і прагнаць, і каб зь ёю сыйшлі ўсе нашыя пра­б­лемы, ды хутчэй запанавала вясна ды цёплыя дні. Загу­кальнікі клікалі вясну, каб прыйшла і прынесла з сабою “цёп­лыя дзянёчкі, час­тыя дажджочкі, зялё­ную травіцу”. У сьпевах-вясьнянках прысутнічаў свае­асаблівы прыпеў пера­гукваньня: “Гу-у-у!”. Удзельнікі, што ідуць карагодам па сонцы, уздымаюць рукі ўгару, узносячы іх у звароце да Су­сьвету. Адсюль сьвята і атрымала назву – Гуканьне Вясны.

      На полі дзе адбывалася імпрэза былі расстаўленыя стылізаваныя выявы пту­шак, як заклік да іх прынесьці дoўга­ча­каную вясну на сваіх крылах. Загукаль­ныя песьні й карагоды зьмяняліся вясё­лымі гульнямі з жартамі ды пацалун­ка­мі, што асабліва падабалася моладзі. Бы­лі новыя гульні як перацягваньне ка­нату і зьбіраньне раскіданых трэсак для хлоп­цаў, і зьбіраньне раскіданых буль­бі­нак – для дзяўчатаў. Хто зь іх назьбірае най­больш, той, адпаведна, першым у гэтым годзе ажэніцца або выйдзе замуж. Хлоп­цы й дзеўкі таксама ха­дзілі “сьцен­ка на сьценку” у традыцый­ным ігрышчы.

      Затым быў агульны фатаздымак на беразе Гудзону, пасьля чаго ім­прэза працягвалася ў залі ло­дачнага клю­бу, дзе ўдзельнікі пра­цяг­валі падсілкоў­вацца,  ка­­лега­ва­ліся зь сябрамі, танчылі, ды заво­дзілі новыя зна­ём­ствы. Можна было так­сама заняцца пляценьнем пая­соў. Вы­дат­на, што гэткія імпрэзы як Гуканьне Вяс­ны яднаюць нашых суай­чыньнікаў з роз­ных мясьцінаў ня толькі ў Нью-Ёрку і ваколіцах, але і па ўсёй Амэрыцы.

      Сёлетняя імпрэза сабрала шмат удзельнікаў з розных штатаў. Многія зь іх пры­везьлі з сабою сваіх малых дзяцей. Хо­чацца спадзявацца, што імпрэза Гу­кань­ня Вясны будзе мець толькі добрыя на­ступствы, і што сілы зімы, цемры, і кож­ная іншая навала будуць перамо­жа­ныя. Што на нашай Бацькаўшчыне сілы сьвятла перамогуць носьбітаў цемры й пакутаў, і Беларусь перастане быць па­няволенай цёмнымі антынацыя­нальны­мі сіламі і як найхутчэй вызва­ліцца і стане сапраўды вольнай, сапраў­ды незалеж­най і сапраўды беларускай краінай.

      Асаблівая падзяка за ўдалую імпрэ­зу належыцца Алене і Пятру Рыжым, Ганьне Шарко і Аляк­сандру Мазгавому, Ганьне Худзян­ко­вай, тэксты сьпеваў падрыхтаваў Сяр­жук Сай.

Віталь ЗАЙКА

​​​​​​​