№ 11 (669) за лістапад 2021 г.
Слоўнік нацыянальнай ідэі
Г - як граніца
Калі вы думалі, што яны хочуць зьмяніць толькі абстрактныя паняткі, тыя, якія па іх нутранай уласьцівасьці, падлягаюць пэўнай інтэрпрэтацыі, і на гэтым спыняцца, то вы памыляліся. Зьмяніць значэньне словаў свабода, правы, любоў, сям’я, справядлівасьць – гэтага ім недастаткова. Задача зьмяніць усе азначэньні, нават тыя, найбольш, здавалася б, трывалыя і адназначныя. Паглядзіце на слова граніца. Мы думалі, граніца – гэта мяжа, фарпост, рубеж. Мы думалі, мяжа – гэта нешта, што трэба сьцерагчы і абараняць. Ды не. Граніца для іх – гэта пэўная фармальная перашкода, устарэлы перажытак, праз які трэба перайсьці, каб атрымаць новы статус, каб атрымаць новую праўную асабовасьць. Граніца – гэта ня месца, якое трэба абараняць і ўмацоўваць, а калі спатрэбіцца, то страляць на паражэньне (даўней жа так і было, і гэта было нармальна). Цяпер гэта месца, дзе мы павінны дапамагаць, а калі трэба, то ратаваць тых, хто гэтую мяжу зьнішчае. Граніца цяпер месца, дзе мы вітаем гасьцей і гаворым “herzlich willkommen”. Вы ж ня думайце, што калі ў кожнай трэцяй песьні пяецца “сьвет без граніц”, то гэта паўтараецца проста так, для жарту. Думаю, час ужо зразумець, што ў пэўнай сыстэме нават выпадковасьці ня могуць быць выпадковымі. І ня думайце, што тыя аўтаматы, якія носяць пагранічнікі – гэта ўсур’ёз. Цяпер і ў вайны будзе новая дэфініцыя. Бо зьмяніць трэба асалютна кожнае азначэньне, кожную дэфініцыю. Хто кантралюе мову – той кантралюе рэчаіснасьць.
Віталь ВОРАНАЎ
